Door Z.H. Buurke (vrijwilliger grafstenen-project)
Het graf van Grietje en Jan Hendrik Hemmes
Het graf is eerst ontdaan van gras en onkruid waarna het er als op onderstaande foto uitzag met een detailfoto van de steen waarop eigenlijk niet te lezen was wie hier begraven lag.
Na in 2 stappen voorzichtig reinigen en borstelen werden de eerste tekenen zichtbaar zodat bij het lezen van de eerste regel al een vraag naar boven kwam n.l. “ HIER RUSTEN”
Nu kon er begonnen worden met het inverven van de letters en dan blijkt het evenals bij het vorige graf te gaan om 2 kinderen. Hierbij moeten we helaas constateren dat het steen/betonmateriaal verweerd is en de randen van de letters afgebrokkeld zijn waardoor na het verven geen mooi strakke letters te zien zullen zijn. We moeten bedenken dat het oude graven zijn waarvan de waarde vooral gezien moet worden als herdenking van de personen die hier liggen dus als nieuw zal en hoeft het niet te worden.
Bij nadere bestudering gaat het hier niet alleen om twee kinderen als broer en zus maar om een tweelingbroer en zus van de familie Hemmes. Om inzicht te krijgen hebben we weer het gezin Hemmes genomen als uitgangspunt.
Het gezin HEMMES bestond uit vader Hemmo Hemmes geboren 22 maart 1840 aan de Tusschenklappen te Muntendam als zoon van Berend Jakobs Emmes van beroep landbouwer aan de Tusschenklappen westzijde (nu no 11?) en van Eppien Suurling dochter van schoenmaker Suurling te Westerlee alwaar Eppien geboren is 24 dec 1856.
Hemmo en Eppien huwden op 5 november 1856 te Scheemda Hemmo is dan 51 jaar van beroep landbouwer en Eppien 35 jaar
Op 24 maart 1893 wordt ’s morgens om vier uur aan de Tusschenklappen het eerste kind ter wereld gebracht dit kind wort levenloos geboren en is niet benoemd en wordt dan in de archieven aangeduid als NN Hemmes.
Op 1 april 1894 ’s morgens om acht uur wordt aan de Tusschenklappen het kind Berend Jakob Hemmes geboren de vader is dan 54 jaar en moeder 38 jaar. Berend Jakob huwt 12 april 1917 met Lena Hillechina van der Ark geboren 12 december 1896 aan het Oosterdiep te Veendam. Berend Jakob overlijdt 13 december 1956 op 62-jarige leeftijd te Muntendam.
Op 7 september 1895 ’s middags om twaalf wordt aan de Tusschenklappen het kind Geertruida Hemmes geboren de vader is dan 55 jaar en moeder39 jaar, Geertruida huwt 25 mei 1916 met Jan Cornelis Begeman geboren 2 mei 1890 te Wildervank landbouwer. Jan Cornelis overlijdt op 80-jarige leeftijd 3 januari 1970 te Veendam
Op 13 juli 1897 ’s avonds elf uur wordt aan de Tusschenklappen Sibolt Hemmes geboren de vader is dan 57 jaar en moeder 41 jaar Sibolt huwt 2 augustus 1917 met Lammechien Catharina Wollerich als dochter van een landbouwer. Sibolt overlijdt 19 december 1963 in het AZG te Groningen oud 65 jaar, Lammechien overlijdt 23 oktober 1978 te Muntendam plm. 86 jaar.
Op 14 juli 1898 ’s avonds zeven uur wordt aan de Tusschenklappen een tweeling geboren de eerste van het mannelijke geslacht genaamd Jan Hendrik Hemmes en de tweede om acht uur van het vrouwelijke geslacht genaamd Grietje Hemmes de vader is dan 58 jaar en de moeder 42 jaar.
Op 11 februari 1899 overlijdt Grietje Hemmes namiddag tien uur aan de Tusschenklappen oud 7 maanden en rustend in het beschreven graf.
Op 18 juni1899 overlijdt Jan Hendrik Hemmes namiddag drie uur aan de Tusschenklappen oud elf maanden eveneens rustend in het beschreven graf.
De ouders Hemmo Hemmes en Eppien Suurling overlijden respectievelijk de vader op 15 februari ’s avonds negen uur in het AZG te Groningen op 63-jarige leeftijd en de moeder op 13 maart 1917 aan de Tusschenklappen op 61-jarige leeftijd. Bij haar overlijden wordt als beroep genoemd landbouwersche welke taak zij mogelijk gedeeltelijk met de kinderen is blijven uitvoeren.
Bronnen:
- Alle groningers.nl
- Graftombe.nl
- Groningerarchief Beeldbank
- Online-begraafplaatsen.nl
- Stichting Archief Muntendam
